Ocak 2013 / Export Dergisi – Yeni neslin internet kullanımıyla doğru orantılı olarak şimdilik iyi olan e-ticaretin gelecekte parlayan bir sektör haline geleceğine işaret ediyor.
Bol seçeneğin olduğu bir alışveriş dünyasının kapısını aralayan e-ticaret, şirketlerin her geçen gün daha fazla yöneldiği bir alan olarak dikkat çekiyor. Kullanıcının e-ticarete olan büyük ilgisinden bahseden Dijital Pazarlama Müdürü Erkan Terzi ile sektörün algısını, ticaret hacmini ve yükselişini konuştuk.
Türkiye’de e-ticaretin gelişimi hakkında neler söylemek istersiniz?
Türkiye’de e-ticaretin gelişimi beklentilerin üzerinde seyrediyor ve seyretmeye de devam edecek. Önceki yıllarda Türkiye’de internet teknik yetersizlikleri, yüksek kullanıcı maliyetleri, kredi kartı dolandırıcılıkları ve online alışveriş hakkında bilgi eksikliği gibi birçok önemli faktör ortadan kalkmaya başladı. Özellikle genç neslin internete olan ilgisi bu hacmi her geçen gün artıracaktır. Bunun en somut örneği BKM 2007 verilerine göre Türkiye’de e-ticaret hacmi 5.537,17 milyon TL iken bu rakam 2012 yılı bitmeden 25.313,15 milyon TL’ye ulaşmıştır.
Sektörün ticaret hacmi hakkında bilgi verebilir misiniz (rakamlarla) Dünyada en çok e-ticaret yapan ülkeler hangileri? Türkiye’nin dünya ile kıyaslaması nasıl?
Dünya genelinde e-ticaret hacmi ve e-ticaret pazarının büyüklüğü konusunda net rakamlar yok ancak Goldman Sachs verilerine göre 2013 yılında 1 trilyon doları aştığı tahmin ediliyor. Sektörün ticaret hacmi sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde 226 milyar dolar ve geçen yılın verilerine göre yüzde 12’lik bir büyüme gerçekleşmiş. Sadece e-bay’in yıllık cirosu 2,4 milyar dolar. Tüm bu rakamlar ve büyüme yüzdeleri e-ticaretin sadece ülkemizde değil dünyada da geçerlilik kazandığını ve büyüme eğrisini sürdürdüğünü gösteriyor. Dünyada e-ticaretin en yaygın olduğu bölgeler Kuzey Amerika, Avrupa (Batı ve Kuzey Avrupa) ve Uzak Doğu-Pasifik ülkeleridir (Japonya, Çin, Singapur ve Avustralya-Yeni Zelanda bölgeleri). Türkiye genel sıralamada ilk 10’da yer almazken; İngiltere, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, İsveç, Almanya ve diğer birçok Avrupa ülkesi en yüksek e-ticaret hacimlerine sahiptir.
İnternet kullanıcılarının yüzde kaçı online alışveriş yapıyor? Hangi siteler popüler?
Türkiye’de her 5 internet kullanıcısından biri internetten alışveriş yapıyor. Bu alanda hizmet sektörü ilk sırada yer alırken, onu elektronik eşya ve bilgisayar satışları takip ediyor. GFK araştırmasına göre 2012 yılının 6 aylık döneminde hazır giyim, aksesuar ve değerli mücevher satışları yüzde 51 ile ilk sırada yer alıyor. Onu yüzde 36 ile elektronik eşya ve yüzde 15 ile seyahat/seyahat alışverişi takip ediyor. Türkiye’de en popüler internet siteleri: gittigidiyor.com, sahibinden.com, hepsiburada.com, biletix.com, thy.com, markafoni.com, yemeksepeti.com, avon.com ve trendyol.com.
Sizce e-ticaret bir sektör olarak algılanıyor mu?
E-ticaret Türkiye’de bir sektör olarak algılanmaya başlandı. Özellikle son müşteriye ürün satmak isteyen firmaların bu alanın farkında olması ve bu alanda çalışmalar yapması sevindirici. Tüketiciler bu alandan alışveriş yapmak istiyor ve veriler bu sayının her geçen gün artacağını gösteriyor; çünkü yeni neslin internete olan ilgisi büyük ve yaşam koşulları ister istemez gerek fiyat avantajı gerekse satın alma kolaylığı ile e-ticareti gösteriyor. Bu alanda var olmak her şirket için olmasa da birçok şirket için önemli olacaktır. Bu sadece son müşteri tarafı için değil, şirketten şirkete satış yapan firmalar için de geçerlidir. Bu işin doğru strateji ve işi bilen uzmanlar tarafından yürütülmesi de ayrı ve önemli bir zorunluluktur. Aynı zamanda e-ticaret bir sektör değil; ürün veya hizmetinizi satabileceğiniz alternatif bir kanal olarak algılanmalı ve tüm planlarınız buna göre hazırlanmalıdır.
Hangi sektörler iş hayatına e-ticaret ile başladı ya da ticari hayatında başarıya ulaştı? Türkiye’de e-ticaret yapan kaç firma var? Sizce bu sayı artacak mı?
Hazır giyim ve aksesuar sektörleri hızlı bir büyüme trendine girdi. Düne kadar ülkemizde tekstil ürünlerinin satılması mümkün görülmezken bugün tüketiciler internet üzerinden ayakkabı siparişi bile verebiliyor. Bunun dışında kozmetik, vücut bakım ürünleri, beyaz eşya ve ev ürünleri ayrı bir yükselişte. Elektronik ürünler ve bilgisayarlar ise listenin başında yer alıyor ve almaya da devam edecek gibi görünüyor. Türkiye’deki e-ticaret şirketlerinin tam sayısını bilmek pek mümkün değil ancak bu sayının binlerle ifade edildiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bugün sadece bu alanda satış yaparak marka haline gelmiş firmalarımız var: hepsiburada.com, gittigidiyor.com, markafoni.com, yemeksepeti.com bunlardan sadece birkaçı. Ayrıca e-bebek.com gibi sadece belli nişlerde satış yapan ve marka haline gelmiş birçok web sitesi de mevcut.
Türkiye’de hala web sitesi olmayan üreticiler var. Sizce bu neden kaynaklanıyor? Bilgi eksikliği mi yoksa ilgi eksikliği mi?
İlgi eksikliği olduğunu düşünmüyorum, en önemli etken firmaların bu alanla ilgili yeterli bilgiye sahip olmaması. Günümüzde firmaların kaliteli bir web sitesine sahip olması bir zorunluluk. Ancak web sitelerine entegre çalışmalarla veya ayrı bir web sitesi olarak e-ticaret yapılarını kurmaları da firma için çok önemli. Aynı zamanda daha önce de belirttiğim gibi firmalar e-ticareti bir sektör olarak görmemeli; alternatif bir kanal olarak görmelidir. Bu alternatif kanalı kullanmak hem satış, hem markalaşma hem de yeni bir iletişim kanalı oluşturmak için önemli. Bu alanda çalışmak sanıldığı kadar maliyetli değil. Eminim ki tüm firmalarımız bu önemli konunun zamanla farkına varacak ve kısa sürede e-ticaret sitelerini dijital portföylerine ekleyeceklerdir.
Mobil uygulamaların e-ticarete katkısı hakkında neler söylemek istersiniz?
Cep telefonları yeni bir teknolojik döneme girdi; internet bağlantılı akıllı telefonların e-ticarete katkısı önemli olacak. Günümüzde e-ticaret satışlarının yüksek olmasa da bir kısmı cep telefonları üzerinden gerçekleşiyor. İnternete erişim kolaylığı ve bilgisayarların sunduğu tüm teknik özellikler ile cep telefonları her an yanımızda olma ve anında internete bağlanma avantajı ile e-ticaretin büyük bir aracı olmaya devam edecek.
E-ticaret sektörü için hedefler neler olmalı?
Öncelikle “Şirketinizin bir e-ticaret sitesine ihtiyacı var mı?” Bu sorunun cevabı “Evet” ise öncelikle belirtmeliyim ki internetten satış yapmak göründüğü kadar kolay değil. Web sitesinin ve ürün fotoğraflarının hazırlanması, uygun ödeme seçeneklerinin ayarlanması ve entegrasyonu, sipariş ve kargo sürecinin takibi, müşteriye E-CRM desteğinin sağlanması, satış öncesi ve sonrası pazarlama faaliyetlerinin planlanması, tüm bu işlemlerin muhasebeleştirilmesi, medya iletişim faaliyetlerinin uygulanması ve daha birçok önemli detay e-ticaret dünyasında satış yapabilmenin ön koşullarıdır. Bunun dışında toplam satış cironuzun yarısı veya daha fazlası kadar bir satışı Türkiye’de yapacağınızı hesaplayarak yola çıkmayın. E-ticaret sitesi şirketiniz için artı bir satış kanalıdır; eğer sadece internet üzerinden satış yapmıyorsanız bu alanın satış vagonlarınızın lokomotifi olmasını beklemeyin.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Ülkemizde e-ticaret sadece son müşteriye ürün veya hizmet satmak olarak algılanıyor ve yapılan çalışmaların çoğu da bu yönde; ancak unutulan önemli bir nokta e-ticaretin sadece firmadan müşteriye (B2C) değil, firmadan firmaya (B2B) da olabileceğidir. Bugün dünyadaki e-ticaret hacminin büyük bir kısmını şirketten şirkete satışlar oluşturuyor. Bu nedenle vizyonunuzu geniş tutup zaman kaybetmeden işe başlamak bu alanda atılacak en önemli ve gerekli adım olacaktır.